ارزیابی تعاملی انسان- مصنوع، در ارسی‌های دستساز خانه‌های تاریخی بابل

یکی از جلوه‌های اصیل فرهنگ و آداب هر منطقه‌ای هنر و صناعات بومی آن منطقه است. ارتباط مصنوعات هنر بومی با کاربران فضاهای معین انسانی همواره ارتباطی دوسویه و معنادار تعریف شده است. این پژوهش با هدف بررسی نقش تعامل انسان-مصنوع در تولیدات دست‌سازهای کاربردی- تزیینی در یکی از حوزه‌های پرکاربرد طراحی عناصر معماری بومی به شکل ارسی، تلاش دارد تا نقش محتوای مفهوم‌دار این دست‌ساخته را در بستر رابطه تعاملی مورد ارزیابی قرار دهد. بررسی سهم هنرهای تجسمی در عناصر معماری و تحلیل گونه‌شناسی آن از منظرهای متفاوت مورد بحث قرار گرفته است. یکی از این حوزه‌ها، بحث محتوای مفهوم‌دار فرم در گونه‌های دست‌ساخته ارسی می‌باشد که در این تحقیق با رویکرد طراحی تعاملی، ایجاد هویت در کاربر از طریق تحلیل محتوای فرم، مورد بررسی قرار گرفته است. سؤالات پژوهش عبارت‌اند از این که تجربه ارتباط مستقیم و نزدیک انسان- مصنوع در استفاده از ارسی به عنوان یک دست‌ساخته بومی چگونه است؟ و سهم تزیینات و عناصر نمادین ارسی در درک مخاطب و ایجاد هویت به چه میزان بوده است؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بخشی از تحقیقات نمونه‌های موردی، از طریق پژوهش‌های میدانی نگارندگان با نگاهی بینارشته‌ای پوشش داده شده‌اند. در این راستا تلاش شده است تا با تحلیل عناصر بصری ارسی‌ها در چند نمونه دست‌ساز بومی در خانه‌های تاریخی بابل، اشتراکات تعامل انسان- مصنوع، به صورت متغیرهای قابل بسط در مطالعات مشابه مشخص گردند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که تعامل میان کاربران فضاهای بومی با عناصر معماری، دارای متغیرهای متعددی است که به وجوه متفاوتی از ابعاد طراحی محصول اشاره دارد. وجه زیبایی‌شناسی، اجتماعی، فرهنگی و فنی و نحوه ساخت، از موارد قابل بحث در این زمینه می‌باشند و رویکرد طراحی تعاملی، می‌تواند بستر مناسبی جهت بررسی سهم شاخص‌های فرمی و تزیینات در ایجاد هویت و ارتباط مؤثر از سوی مخاطبان باشد. این رویکرد نشان می‌دهد که شاخص‌هایی که به عملکرد فرمی و نمادین ارسی اشاره دارند، در تعیین رفتار و ایجاد تعامل ماندگار از سوی مخاطبان مؤثرند.