مرمت و احیاء گرمابۀ اتحادیۀ ارومیه با رویکرد معاصرسازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مرمت و احیاء بناهای تاریخی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی، قزوین، ایران.

2 کارشناس ارشد مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

10.22080/hpai.2024.4629

چکیده

این بنا با معماری و فرم گرمابه‌های اقلیم سرد در داخل بافت تاریخی بازار ارومیه بنایی قاجاری است که فرم و شکل و ابعاد و اندازه‌های آن بر اساس محاسبات مهندسی صورت ‌گرفته است. هدف از این مقاله علاوه بر معرفی راهکاری مناسب برای حفظ بنای اتحادیه، به این سؤالات پاسخ دهیم که: آیا احیای آن به گونه‌ای معاصرسازی ممکن است؟ چگونه می‌توان با حفظ کالبد پیشین که  گویای کاربری، آداب و رسوم و فرهنگ پیشینیان برای آیندگان باشد، به این کار مبادرت ورزید؟. مهم‌ترین مسأله برای آغاز چنین پژوهشی قرارگرفتن این بنای تاریخی بر سر دوراهی تخریب و تغییر کاربری بود. تعدادی از حمام‌های تاریخی با تغییر کاربری به فعالیت‌های مختلف ماهیت اصلی خود به عنوان حمام را از دست داده­اند. آن چه که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفت، این بود که اگرچه تغییر کاربری به دوام و بقای فیزیکی بنا می‌انجامد، اما موجب ازبین­رفتن جنبه‌های غیر ملموس و ارزش‌های مردم­شناسانۀ این مکان تاریخی – فرهنگی می‌شود. برای بررسی مفروضات فوق از روش مطالعات توصیفی – تاریخی و همچنین میدانی استفاده شد. نتیجۀ این پژوهش گویای آن است که گرچه حفاظت و استحکام بخشیدن به یک بنا اولین اقدام حیاتی در حفظ آن بناست ولی حضور دائمی انسان نیز نقش مهمی در تحکیم و نگهداری کالبد بنا ایفا می‌کند. همچنین به دلیل دقت معماران گذشته در انتخاب و بهره­گیری از دانش سازه­ای و مصالح مناسب برای ساخت آن به یقین بازگرداندن کاربری پیشین گرمابه به صورت معاصرسازی، می‌تواند بهترین روش برای حفظ کالبد چنین بنایی در کنار حفظ اصالت آن باشد.

کلیدواژه‌ها

تاریخ هنر ایران دوره اسلامی
دوره 1، شماره 1
شهریور 1402
صفحه 263-278

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار